Ojca Mirosława Paciuszkiewicza SJ życie ku świętości – Magdalena Sławomira Rybacka

Mirosław Paciuszkiewicz urodził się 8 sierpnia 1931 roku w rodzinie rzemieślniczej, w miejscowości Kłódka koło Grudziądza, jako jeden z trzech synów Franciszka i Jadwigi z domu Cichowskiej. Po ośmiu dniach od urodzenia, 16 sierpnia 1931 roku, z rąk księdza Jana van Bleriq otrzymał Sakrament Chrztu Świętego. Był to pierwszy kapłan, który zaważył na  powołaniu chłopca. W krótkim czasie rodzina przeniosła się do Rościszewa koło Sierpca w Diecezji Płockiej i tam Ojciec Mirosław  spędził dzieciństwo i młodość, a także wszystkie wojenne lata – jednak bez Ojca, który został aresztowany w maju 1942 roku i wywieziony do więzienia w Płocku, a następnie do obozu w Działdowie,  później do obozu w Mauthausen- Gusen. Do rodziny w Rościszewie powrócił w sierpniu 1945 roku.

Ksiądz Józef Dzierżanowski to drugi kapłan, który także zaważył na  powołaniu Ojca Mirosława, wyrażając zgodę na jego przystąpienie do kolejnych Sakramentów „ze starszymi rocznikami dzieci”. Do Pierwszej Spowiedzi i Komunii Świętej przystąpił on około szóstego roku życia, a mając sześć lat i dziesięć dni otrzymał, 18 sierpnia 1937 roku, z rąk Biskupa Leona Wetmańskiego, Sakrament Bierzmowania, który jest uważany „za sakrament dorosłości czy dojrzałości chrześcijańskiej.”

Po kilkunastu dniach od otrzymania Sakramentu Bierzmowania Ojciec Mirosław rozpoczął w Rościszewie naukę w szkole powszechnej, w której skończył dwa oddziały przed wybuchem II wojny światowej.

Do drugiej klasy Państwowego Gimnazjum Ogólnokształcącego w Sierpcu – do szkoły, w której uczył się do małej matury – zapisał się w lutym 1945 roku. Po dwóch latach, w 1947 roku, rozpoczął naukę w Prywatnym Liceum Ogólnokształcącym im. Św. Stanisława Kostki w Płocku. Niestety, szkole odebrano prawa państwowe na kilka tygodni przed egzaminami maturalnymi. Fakt ten spowodował, że uzyskaną w czerwcu 1949 roku maturę państwową Ojciec Mirosław zdawał jako eksternista.

Studium filozofii rozpoczął w ostatniej klasie Liceum,  co  umożliwiło − po uzupełnieniu przedmiotów i egzaminów z pierwszego roku −  przyjęcie go od razu na drugi rok do Wyższego Seminarium Duchownego w Płocku w 1948 roku. Ukończył je w 1953 roku  mając 22 lata.  Na podkreślenie zasługuje fakt, że jezuita o. Kazimierz Dąbrowski był „jego ojcem duchownym i wychowawcą” prawie przez cały czas pobytu w Seminarium Duchownym w Płocku.

Ważną postacią w życiu Ojca Mirosława  był także bp Tadeusz Zakrzewski, który aż trzykrotnie uczestniczył w ważnych momentach jego kapłaństwa. Udzielił mu „tonsury, święceń niższych i subdiakonatu” w Płocku, natomiast w Pieniężnie 23 sierpnia 1953 roku, „także przez posługę biskupa Tadeusza Zakrzewskiego”, Ojciec Mirosław przyjął diakonat.

W tym samym 1953 roku, jako diakon, rozpoczął kolejne studia, tym razem polonistyczne, na Katolickim Uniwersytecie Lubelskim. Po pierwszym roku studiów i w dwudziestą trzecią rocznicę urodzin, 8 sierpnia 1954 roku, otrzymał święcenia kapłańskie w Płocku – ponownie z rąk  biskupa Tadeusza Zakrzewskiego.

W 1957 roku Ojciec Mirosław ukończył studia polonistyczne. Pracę magisterską na temat: „Twórczość jasełkowa wieku dwudziestego” napisał pod kierunkiem prof. Ireny Sławińskiej. Otrzymał tytuł magistra filologii polskiej w zakresie historii teatru. W tym też 1957 roku rozpoczął następne studia, także na Katolickim Uniwersytecie Lubelskim – tym razem na Wydziale Teologicznym, sekcja dogmatyczna, które ukończył w czerwcu 1960 roku. Uzyskał licencjat z teologii dogmatycznej po złożeniu pracy pt. „Ks. Jan z Szamotuł jako mariolog w świetle swoich kazań”.

W latach 1960-1963 Ojciec Mirosław pełnił funkcję zastępcy dyrektora Niższego Seminarium Duchownego w Płocku, a zarazem inspektora, to znaczy bezpośredniego wychowawcy w internacie. W latach 1963-1971 roku był rektorem kościoła Św. Jana Chrzciciela w Płocku. Jednocześnie w okresie tych prawie ośmiu lat pełnił jeszcze inne  funkcje i rozszerzał swą działalność, a mianowicie: od 1964 roku należał do składu Zespołu Cenzorów Wydawnictw Religijnych, a do 1966 roku,  już jako ksiądz, uczył języka polskiego, a także religii uczniów Niższego Seminarium Duchownego w Płocku, natomiast w Wyższym Seminarium Duchownym  w Płocku od września 1966 roku  wykładał homiletykę i literaturę, ponadto  prowadził lekcje języka polskiego, a także wykłady i ćwiczenia z fonetyki,  od września zaś 1968 roku udzielał się w kilku komisjach diecezjalnych i został egzaminatorem prosynodalnym. W jednym roku akademickim 1968/1969, na  Akademii Teologii Katolickiej w Warszawie, ukończył kurs doktorancki w zakresie homiletyki, redagował podręcznik homiletyki i „opracowywał zagadnienia struktur kaznodziejskich”.

Po 17. latach kapłaństwa diecezjalnego, w liście napisanym  do Ojca Prowincjała Władysława Janczaka, 1 maja 1971 roku, poprosił o przyjęcie do  Towarzystwa Jezusowego. Pierwszego września 1971 roku wstąpił do zakonu  i rozpoczął nowicjat w Kaliszu. Pierwsze śluby zakonne złożył 8 września 1973 roku na ręce Ojca Rektora Stefana Miecznikowskiego. W tym samym roku obronił pracę doktorską z teologii w zakresie homiletyki na Akademii Teologii Katolickiej w Warszawie. W latach 1973-1995 roku  wykładał homiletykę na Papieskim  Wydziale Teologicznym „Collegium Bobolanum” w Warszawie. W 1978 roku został przełożonym miejscowej wspólnoty jezuickiej. Ostatni etap formacji jezuickiej, tak zwanej trzeciej probacji, odbył pod kierunkiem ojca Sergio Rendina SJ we Włoszech, w latach 1980-1981. Po powrocie do Polski zamieszkał w klasztorze Jezuitów w Warszawie. Śluby wieczyste złożył 25 marca 1982 roku.

Po wstąpieniu do Towarzystwa Jezusowego Ojciec Mirosław  poczuł „że świadomie przeżył dwa powołania: jedno do kapłaństwa, drugie do życia zakonnego” − za co był wdzięczny Panu Bogu i swojej Matce. Za swoje trzecie powołanie uznał katechumenat. W latach 1981- 1986 roku był redaktorem miesięcznika „Przegląd Powszechny.” Od 1986 do 1995 roku pełnił funkcję proboszcza Parafii pw. Św. Andrzeja Boboli w Warszawie i zaczął  pisać książki na temat związków niesakramentalnych. W tym samym okresie był promotorem kultu św. Andrzeja Boboli, a także kustoszem  relikwii Świętego. Od tej pory aż do końca 2009 roku pełnił funkcję moderatora Przymierza Rodzin Archidiecezji Warszawskiej działając jednocześnie w jego Zarządzie. W styczniu 2010 roku został honorowym członkiem Przymierza Rodzin.

W latach 1992-1999 wygłaszał teksty homilii radiowych   w Bazylice Świętego Krzyża w Warszawie i był członkiem Redakcji Mszy Świętej Radiowej. Jednocześnie pisał artykuły do miesięcznika „Posłaniec Serca Jezusowego”, które regularnie ukazywały się od marca 1994 do lipca 1995 roku. Słowo Boże głosił także w Toronto w Kanadzie i we Francji,  zapraszany przez miejscowe Kościoły.

Duszpasterzować zaczął już w Płocku. Był duszpasterzem pracowników Petrochemii, a w Ośrodku Świętego Jana Chrzciciela − duszpasterzem akademickim, z poleceniem zorganizowania w Diecezji Płockiej duszpasterstwa akademickiego. Po zakończeniu nowicjatu posługiwał w Duszpasterstwie Akademickim w Lublinie od 1973 roku do czerwca 1980 roku i jednocześnie – na polecenie biskupa Bolesława Pylaka − był asystentem kościelnym Towarzystwa Ducha Jezusowego. Ponadto otaczał troską także osoby uzależnione i współuzależnione – w grupach Anonimowych Alkoholików spotykał „obżartuchów” i narkomanów. Nieobce mu były także  inne uzależnienia i starał się dowiedzieć, jak  powinno się te uzależnienia przezwyciężać, aby pomóc osobom uzależnionym, współuzależnionym, a także ich rodzinom. Z posługą duszpasterską chodził także do osób starszych w ostatnich latach ich życia.

Jednak największym jego dziełem było Duszpasterstwo Osób Żyjących w Związkach Niesakramentalnych przy Parafii św. Andrzeja Boboli w Warszawie, którego inauguracja odbyła się 14 listopada 1987 roku w Podkowie Leśnej. Fundamentem tego dzieła była adhortacja apostolska  Familiaris Consortio Ojca Świętego Jana Pawła II, z  22 listopada 1981 roku – „O zadaniach rodziny chrześcijańskiej w świecie współczesnym”, skierowana do  Biskupów, Kapłanów i wiernych całego Kościoła Katolickiego. Ojciec Mirosław podjął to wyzwanie. Docierał ze swoim przekazem do wielu miejsc na świecie. Po ukazaniu się w  tygodniku polskim – wydanym w Johannesburgu w Republice Południowej Afryki – informacji dotyczących duszpasterstwa  par niesakramentalnych, prowadzonego „przy warszawskim kościele Jezuitów” przez księdza Mirosława Paciuszkiewicza –  takie duszpasterstwo zostało założone w Szczecinie w 1993 roku. Rok 1999  dał „zaczątek” grupie duszpasterskiej w Londynie. Na temat związków niesakramentalnych, których Ojciec Mirosław był duszpasterzem, „powstały albo powstają dziesiątki prac” „magisterskich i doktorskich”.  „Chyba już ponad sto” − jak sam zauważył 10 marca 1999 roku.

Imponujące jest to, co napisał i opublikował Ojciec Mirosław. Ogółem powstało  21 książek – siedem dotyczących Św. Andrzeja Boboli, sześć na temat związków niesakramentalnych i osiem na inne tematy. Jest on także współautorem podręcznika homiletyki Praktyka przepowiadania słowa Bożego, a ponadto autorem homilii,  przedmów i wstępów do książek innych pisarzy. Prócz tego w różnych czasopismach  opublikował ponad dwieście artykułów, napisał ponad sto utworów poetyckich.

Pierwszy raz zachorował w kilka dni po urodzeniu. Chorował przez prawie całe swoje życie –  miał zaostrzoną chorobę wieńcową i wszczepiony rozrusznik serca, przeszedł operację przepukliny i by-passów −  nękały go także inne choroby i dolegliwości. Pomimo przebytych operacji i chorób chodził z posługą duszpasterską do osób chorych, posługiwał w Kościele, prowadził rekolekcje, spowiadał, pomagał i wspierał osoby, które potrzebowały jego pomocy, ponieważ dla niego każdy człowiek był „jak siostra kochana” i „jak kochany brat”. Podziwiał naturę, szczególnie  ukochane Bieszczady i trudne, niebezpieczne szlaki Tatr, po których wędrował – tych najbardziej trudnych i niebezpiecznych, a wśród nich Orlą Perć.

Był potrzebny ludziom − dzwonili, pisali, przyjeżdżali do niego   z Polski i z zagranicy – nawet gdy leżał w szpitalu, „zjawiali się niespodziewani goście, w niespodziewanych porach”. Ojciec Mirosław Paciuszkiewicz SJ to wspaniały i niezwykły Kapłan, a jednocześnie wrażliwy i skromny Człowiek, kochany, wręcz uwielbiany i podziwiany  przez ludzi za życia i po  śmierci –  przez tych „których prowadził do Pana Boga i którym pomagał w nawróceniu i przemianie swego życia”.

Całe życie Ojca Mirosława było życiem ku świętości. Swoją pierwszą posługę w Kościele zaczął jako ministrant i przez całe swoje życie pozostał jego wiernym sługą, wierny nauczaniu Kościoła w posługach duszpasterskich przez 56 lat. Zmarł 3 września 2010 roku.

„Prawdziwy Mąż Boży” − jak nazwał Ojca Mirosława jego współbrat, o. Stefan Moysa SJ.

Na zakończenie zacytuję fragment z życiorysu Ojca Mirosława , który znajduje się w witrynie internetowej Diecezji Płockiej: „Odszedł do Pana człowiek bardzo obdarowany, ale też niezatrzymujący darów dla siebie, lecz obdarowujący w imię Pana wszystkich spotkanych ludzi. Zawsze życzliwy każdemu spotkanemu człowiekowi”.